مصارف آب:

ما در سياره­اي زندگي مي­كنيم كه بيشتر سطح آن را اقيانوس ها و درياها پوشانده اند. سيّاره­ی پر آبي كه ساكنان آن به بركت وجود آب زنده اند و در آن زندگي مي كنند. وجود مقادير بسيار زياد آب در كره­ی زمين سبب شده است كه سيّاره­ی ما در منظومه شمسي تنها سيّاره­ي مناسب براي زندگي باشد.

توجه: نزديك به سه چهارم كره زمين ( 75 %) را آب فرا گرفته است. از اين رو هنگامي كه از فضا به كره­ی زمين نگاه مي كنيم، عموماً آن را به صورت كره اي به رنگ آبي مي بينيم.

توجه: نزديك به دو سوّم (6/66 %) جرم بدن انسان را آب تشکیل می دهد.

ويژگي هايي كه آب را به يك مايع زندگي بخش تبديل كرده است، مي تواند آن را به يك ماده كُشنده نيز مبدّل سازد. زيرا بسياري از مواد شيميايي در آب حل مي شوند و يا به كمك آب از جايي به جايي ديگر منتقل مي شوند و سرانجام وارد درياها و اقيانوسها مي شوند. خارج كردن اين گونه مواد شيميايي از آب كار خيلي آساني نيست.

چند نكته­ی پیرامون منابع آب روي كره زمين:

1 - بزرگ ترين منبع آب شور روي كره زمين به اقيانوس ها تعلق دارد.

2 - بزرگ ترين منبع آب شيرين روي كره زمين به يخ هاي قطبي و يخچال هاي طبيعي اختصاص دارد.

3 - كوچك ترين منبع آب شيرين روي كره زمين به بخار آب موجود در هوا اختصاص دارد.

4 - مقدار آب شيرين موجود در كره زمين كه تمام انسان ها و موجودات زنده غيردريايي بر سر آن بايد به رقابت بپردازند، حداكثر 5/0 درصد مي باشد.

توجه: اگرچه يخ هاي قطبي و يخچال هاي طبيعي دو منبع مهم براي توليد آب شيرين به شمار مي آيند، اما با اين حال سرعت ذوب شدن آن ها بسيار آهسته است و تأمين كننده­ی نيازهاي انساني، صنعتي و كشاورزي نيستند.

به طور كلي نتيجه گرفتيم چون آب درياها و اقيانوس ها شور است و نمي تواند از آن براي نوشيدن و مصارف صنعتي به كار برد و در عين حال همچنين يخ هاي قطبي و يخچال هاي طبيعي نيز بسيار آهسته ذوب مي شوند، بنابراين آب مايعي است كه در عين فراواني در كره زمين، براي مصارف مورد نياز انسان كمياب مي باشد.

توجه: مجموع بارندگي ساليانه در ايران حدود 400 ميليارد مترمكعب است كه 284 ميليارد متر مكعب آن به طور مستقيم تبخير مي شود و تنها بخش كمي از آن به صورت آب هاي سطحي و زيرزميني، منابع آب كشور را تأمين مي كند.

توجه: در حالي كه در حدود يك درصد از جمعيت جهان در ايران زندگي مي كند، تنها 36/0 درصد از منابع آب شيرين جهان در ايران است.

به طور کلی انسان ها از آب در سه بخش از زندگی خود استفاده می کنند:

    شرب و بهداشت

    کشاورزی

    صنعت

آب مجازی

آب مجازی مقدار آبي است كه يك كالا و يا يك فرآورده كشاورزي طي فرآيند توليد مصرف مي‌كند تا به مرحله تكامل برسد و مقدار آن معادل جمع كل آب مصرفي در مراحل مختلف زنجيره توليد از لحظه شروع تا پايان مي‌باشد.

صفت مجازي در اين تعريف بدان معناست كه بخش عمده آب مصرف شده طي فرآيند توليد، در محصول نهايي وجود فيزيكي ندارد و در حقيقت بخش بسيار ناچيزي از آب مصرفي در پايان به عنوان آب واقعي در بافت محصول باقي ‌مانده است. برای مثال برای تولید یک کیلوگرم گندم به هزار لیتر آب نیاز داریم. از این‌ رو آب مجازی هر کیلوگرم گندم برابر هزار لیتر است.

مقدار آب مجازی مورد استفاده برای برخی محصولات

برای سهولت درک مقدار آب مصرفی در طول دوره تولید یک محصول، می توان به جای استفاده از واحد لیتر، از تعداد بطری آب 5/1 لیتری استفاده نمود. به عنوان مثال برای تولید یک کاغذ آ4، تقریباً 7 بطری آب 5/1 لیتری مصرف می شود.